Slapen op je werk: heel efficiënt, toch taboe

Een middagdutje is goed voor je geheugen en je concentratie, blijkt uit verschillende onderzoeken. Toch is in Nederland de 'powernap' nog een taboe op het werk. "Bedrijven moeten leren inzien dat een middagdutje enorme voordelen heeft."

Wie kent het niet, de middagdip op kantoor? Een duf hoofd, zware ogen, geen concentratie. Niet alleen is de lunch een aanslag op het energiepeil van werknemers, het menselijk lichaam krijgt van nature gemiddeld acht uur na opstaan een kleine dip.

De een drinkt een sterke bak koffie, terwijl de ander naar de automaat rent voor een reep chocola. Maar het is vaak een lastige strijd tegen de dufheid.

Stiekem middagdutje

Zo ook bij logistiek manager Pedro Gonzalez*. In zijn thuisland Spanje bood de siësta een prima uitkomst voor de zware ogen in de middag, maar hier in Nederland moest hij zich aanpassen aan een nieuwe werkcultuur. En dus doet de manager zijn middagdutje in het geniep: "Ik zeg na de lunch dat ik iets uit mijn auto moet halen. In werkelijkheid ga ik op de achterbank even tukken. Of ik ga naar de wc en doe daar vijf minuten mijn ogen dicht. Gelukkig ben ik nog nooit betrapt."

Slapen is op veel werkplekken not done. Dat terwijl verschillende internationale studies de voordelen van een powernap wetenschappelijk hebben aangetoond. Zo blijkt dat je door een dutje sneller nieuwe vaardigheden aan kunt leren. Een hazenslaapje is ook goed voor je geheugen, is de conclusie van een grootschalig onderzoek van het Amerikaanse National Institute of Mental Health.

Wetenschappers van het ruimte-instituut NASA toonden aan dat overdag slapen, liefst acht uur na het opstaan, net zo effectief is als goede nachtrust. De powernap voorkomt volgens het instituut irritatie, ongeduldigheid en concentratiegebrek. Toch willen Nederlandse werkgevers er niet aan.

Taboe door calvinistische instelling

"Wij zijn te calvinistisch ingesteld om slaap als productief te beschouwen", zegt hoogleraar psychofysiologie Gerard Kerkhof. Kerkhof doet onderzoek naar slaap aan de Unversiteit van Amsterdam en pleit al jaren voor de powernap. "Het menselijk lichaam is nou eenmaal niet gebouwd om veertien uur achter elkaar optimaal te presteren. Uit allerlei onderzoeken blijkt dat een slaap van niet langer dan een half uur goed is voor je concentratie."

Desondanks wordt slapen volgens hem nog steeds als zwakte gezien: "Als je slaperig bent, moet je dat van je af te zien schudden met een plens water. Het slaperigheidprobleem wordt volkomen genegeerd."

Kerkhof noemt Japan als voorbeeld voor waar het wél goed gaat. Daar hebben veel bedrijven een slaapcabine, zodat duffe medewerkers even bij kunnen tanken. Een ander land waar pionierswerk wordt verricht op het gebied van fatigue management zijn de Verenigde Staten. In Amerka is zelfs een lobbygroep opgericht om powernapping te promoten, The World Nap Organization.

Promotie in Nederland

In Nederland wil ondernemer Will Nijsten het middagdutje aan de man te brengen. Zijn bedrijf Acaleph, een tranings- en adviesbureau op het gebied van veiligheid, ontwikkelde een powernapstoel. Nijsten: "Ik heb als veiligheidsdeskundige veel analyses moeten maken van bedrijfsongelukken. Vermoeidheid blijkt vaak een grote factor; daardoor verliezen mensen hun alertheid. Toen kwam ik op het idee om een powernapstoel te ontwikkelen."

De stoel is lekker warm, en zó gebouwd dat de voeten op dezelfde hoogte als de longen liggen; de ideale slaapstand. Uit de stoel klinken baarmoedergeluiden, om de werknemer een optimaal gevoel van geborgenheid en slaperigheid te geven. Bedrijven als de NS en Philips kochten de powernapstoel van Acaleph, die tussen de 8.000 en 10.000 euro kost.

Of het Nederlandse bedrijfsleven het taboe op slapen ooit van zich af kan schudden? Ondernemer Nijsten denkt van wel: "Slapen in de trein is ook volkomen normaal. Powernappen verhoogt de de productiviteit met 30 procent. Maar veel Nederlandse bedrijven moeten leren de voordelen in te zien van een midagdutje."

*De naam Pedro Gonzalez is om privacyredenen gefingeerd. [z24.nl]