Waarom komt de AEX niet van z'n plaats?

De herstelrally op de beurs eindigde in januari. Onzekerheid over China en Griekenland en het bankenplan van Obama overschaduwden het goede nieuws.

ING Groep 1.25 % === AEX-index 1.01 %
Terwijl buiten het ene pak sneeuw na het andere viel en de zwanen vastvroren in de sloot, was het op de beurs kwakkelweer. Wat er morgen, op de laatste handelsdag van de maand ook gebeurt, januari 2010 kan nu al de boeken in als de maand waarin de herstelrally tot stilstand kwam.

Aan het begin van de maand waren veel analisten nog zo enthousiast over de kansen op de beurs. Vooral technisch analisten, die op basis van koersgrafieken de toekomst proberen te voorspellen, zagen het zonnig in.

Technisch analist René van Mourik schreef op 5 januari op IEX.nl: "De uitbraak uit de trading range is technisch gezien uitstekend nieuws. (...) De trend is dus in alle tijdseenheden opwaarts gericht."

'AEX naar 370'
Zijn branchegenoot Bas Heijink was dezelfde dag nog optimistischer over de korte termijn: "We zitten in een blow off-fase die de AEX-index in de komende weken (waarschijnlijk januari) kan brengen richting de 370."

Jammer, maar het liep anders. Staren naar grafieken bleek (weer) geen betrouwbare voorspellingen op te leveren. Na een stabilisatie rond de 340, zakte de AEX in de tweede helft van de maand terug tot onder de 330 punten. Over de hele maand (min één handelsdag) bedraagt het verlies pakweg 2 procent. (zie ook: IN BEELD: Kwakkelmaand op de beurs)

Het was dus geen uitzonderlijk slechte maand, maar wel een sombere. Beleggers wachtten af en bewogen weinig. De hoogste slotstand van de AEX (op 4 januari) en laagste (op 27 januari) verschilden 4,6 procent. Je moet terug naar mei 2008 om een maand te vinden met een kleiner verschil tussen hoog en laag.

Goede kwartaalcijfers
De AEX kwam nauwelijks van z’n plaats. En dat in een maand waarin veel bedrijven hun kwartaalcijfers rapporteerden. Cijfers die in veel gevallen nog beter waren dan de toch al hoge verwachtingen van de analisten.

De wereldhandel groeide en het economische herstel zette door. China rapporteerde weer enorme groeipercentages. Het IMF verhoogde de groeiverwachting voor de wereldeconomie.

Allemaal prima nieuws, maar het leek beleggers weinig te kunnen schelen. Er is de afgelopen maand nieuwe onzekerheid in de hoofden van de beleggers gekropen, die met goede bedrijfscijfers en gezonde groeipercentages niet is te verjagen.

Er zijn voor die onzekerheid drie schuldigen aan te wijzen: de Chinese beleidsmakers, de Griekse politici en de president van de VS.

Chinese zeepbellen
China schokte de markten de afgelopen maand keer op keer met berichten (of geruchten) dat de autoriteiten de kredietkraan sneller dan verwacht dichtdraaien. In 2009 steeg het bedrag aan uitstaande leningen met meer dan 30 procent.

Dat percentage is veel te hoog, en kan zeepbellen op aandelen- en vastgoedmarkten veroorzaken. En misschien is dat zelfs al gebeurt. Op langere termijn zorgt te sterke kredietgroei voor inflatie.

In principe is het daarom prima dat de Chinezen de groei van de kredietverlening proberen te temperen. Maar op korte termijn zien veel beleggers het toch als nadelig. Minder kredietgroei zorgt misschien voor minder economische groei in China. En dat betekent: lagere groei in heel Azië en minder hoge grondstofprijzen.

Falende Grieken
Vanuit het Middellandse-Zeegebied kwam nog meer onzekerheid de beurs opwaaien. De enorme schuld en tekorten van de Griekse overheid, en de leugens die daarover tien jaar lang waren verteld, zorgden voor twijfels op de kapitaalmarkten over de solvabiliteit van het land en de stabiliteit van de euro.

De Griekse tragedie roept veel vragen op. Slaagt de Griekse regering er in om echt te bezuinigen? Wat doen andere eurolanden als Griekenland zijn schulden niet meer kan doorrollen? Kan een land uit de euro stappen? Besmet Griekenland landen als Spanje, Portugal en Ierland?

Obama pakt banken aan
Alsof zenuwachtige Chinezen en liegende Grieken niet genoeg waren, zorgde de Amerikaanse president Obama op 21 januari voor extra onzekerheid, door met een even doortastend als vaag bankenplan te komen.

Banken mogen (waarschijnlijk) niet meer voor eigen rekening handelen. Er komt (wellicht) een (soort van) scheiding tussen consumenten- en zakenbanken. En banken die te groot dreigen te worden, moeten (op een of andere manier) krimpen.

Stoere plannen, die het financiële stelsel in de VS mogelijk robuuster maken. Maar de plompverloren manier waarop Obama ze aankondigde en het gekmakende gebrek aan details, zorgde voor twijfel op de beurs. Hoe slecht is dit voor de winstgevendheid van banken?

Kredietrestricties in China, de ontmaskering van Griekenland en de aanpak van de Amerikaanse banken – het zijn eigenlijk allemaal gunstige ontwikkelingen. Als beleggers er de komende tijd meer over te weten komen, kan de beurs er misschien zelfs van profiteren. Maar wanneer? Ik durf het niet te voorspellen. [z24.nl]