FOKSUK
WEER
CHESS
PUZZLE
GAMES

vrijdag 12 maart 2010

Bos wist crisisbonus niet te verzilveren

Wouter Bos trekt zich terug als leider van de Partij van de Arbeid. Bos was even populair als crisisminister, maar wist die populariteit niet om te zetten in politiek kapitaal.

ING Groep 0.53 % === AEX-index 0.15 %
Bos heeft bewogen tijden meegemaakt als politiek leider van de PvdA, en als crisisminister van Financiën.

Als de nieuwe lijsttrekker van de PvdA volgde hij Ad Melkert op, en haalde bij de verkiezingen van 2003 veel van de zetels terug die de PvdA dankzij de opkomst van Pim Fortuyn verloor.

De PvdA werd in 2003 niet de grootste en regeringsonderhandelingen ketsten af. Maar de succesvolle oppositie tegen het hervormings- en bezuinigingsbeleid van de CDA-kabinetten onder Jan Peter Balkenende bracht de PvdA bij de verkiezingen van 2006 toch in de regering, met Wouter Bos als minister van Financiën.

De eeuwige draaikont
Hij was toen al beschadigd geraakt door de verkiezingscampagne. Het CDA schilderde Bos tijdens de campagne af als een 'draaikont', wat Bos altijd is blijven aankleven. Dat was omdat Bos zich altijd een pragmaticus toonde, bereid tot onderhandeling en compromis. Onder zijn leiding verloor de PvdA in 2006 de verkiezingen, maar hij wist toch een regeerakkoord te sluiten met het CDA en de Christenunie.

De compromissen die hij sloot bleken onder zijn eigen aanhang niet populair. Dat hij toch minister werd onder de onder linkse kiezers impopulaire Jan Peter Balkenende hielp ook niet. De invoering van de vliegtaks deed zijn populariteit geen goed.

Bos de crisisminister
Bos kreeg het vrijwel direct na zijn aantreden als minister van Financiën fors voor de kiezen met de overname van ABN Amro in 2007. Hij moest uiteindelijk beslissen over de afgifte van de Verklaring van Geen Bezwaar voor de overname door een consortium van twee buitenlandse banken en Fortis. Dat hij die overname toestond, zette onder veel Nederlanders kwaad bloed.

Daarna stapelden de doorwrochte weekeinden en lange avonden op het ministerie van Financiën zich op. Toen Bos zijn handtekening onder de Verklaring van Geen Bezwaar voor de overname van ABN Amro zette, was aan de andere kant van de Atlantische Oceaan de subprime- en kredietcrisis al in volle hevigheid gaande.

Kort na de ABN Amro-episode raakte de kredietcrisis ook Nederland met volle kracht. Het water beukte over de dijken en Bos moest met zijn ministerie snel schakelen.

De eerste grote stap volgde in het najaar van 2008: een noodkapitaal-injectie in Fortis, één van de drie banken die ABN Amro had overgenomen. Aan de andere kant van het Kanaal begon Royal Bank of Scotland, een andere overnemende partij in het consortium, te zwalken op zijn benen.

Bos even populair
Maar de miljarden die Bos toezegde aan Fortis hielpen niet; de Belgische bank bleek zich stukgebeten te hebben op de overname van ABN Amro. De cashreserves waren te fragiel, de financiering te zwak. Hierdoor kwam het Nederlandse deel van ABN Amro in gevaar, met alle risico's van dien voor spaargelden, hypotheken en betalingssystemen.

Bos moest een tweede keer inspringen, en haalde in oktober 2008 zowel ABN Amro als het Nederlandse deel van Fortis uit de smeulende puinhopen. De banken werden genationaliseerd.

Dat, en zijn daadkrachtige ingrepen rondom de IJslandse internetspaarbank Icesave en de Nederlandse instelllingen ING, Aegon en SNS Reaal, bezorgden hem het aura van een sterke minister. Knarsentandend moesten zijn politieke concurrenten toezien hoe de populariteit van Bos als minister steeg.

Uit kiezersonderzoeken gehouden door de PvdA bleek onder de bevolking een groot vertrouwen in Wouter Bos de minister. Zijn tragiek is dat tegelijkertijd het imago van 'draaikont' bleef plakken aan de politiek leider Wouter Bos. Hij wist de bonus die hij kreeg als crisisminister nooit om te zetten in blijvende brede steun voor zijn politiek leiderschap.

Aarzelingen
Maar afgezien van die peilingen twijfelde Bos zelf al langer aan zijn capaciteiten als voorman van een politieke beweging. Hij gaf regelmatig en publique blijk van die aarzelingen. Hij gaf binnenskamers aan dat hij het soms lastig vond om te laveren tussen de wil van de leden van zijn partij, en de pragmatische beslissingen die soms nodig waren in zijn ogen. Regelmatig verbaasde hij zich erover dat kiezers compromissen als gevolg van democratisch debat niet meer leken te accepteren.

De beslissing om de AOW-leeftijd te verhogen van 65 naar 67 was niet populair. Bos moest praten als brugman om dat geaccepteerd te krijgen door de leden van zijn partij. De beslissing deed de PvdA wederom geen goed in de peilingen, waar de partij laagterecords scoorde. Het imago van de populaire crisisminister brokkelde in 2009 af.

Maar nog vóór al die crises plaatsvonden, en nog voordat hij als minister even populair werd, hield hij vanaf het voorjaar van 2007 - vlak na zijn installatie als minister - in het diepste geheim al gesprekken met Job Cohen over zijn opvolging als lijsttrekker.

Die gesprekken werden urgent toen het kabinet viel. Toen Job Cohen aangaf kandidaat te willen zijn, hakte Bos voor zichzelf de knoop door. In het weekeinde voor de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart besloot hij zich terug te trekken als politiek leider van de PvdA.

Bos gaf tijdens de persconferentie over zijn terugtreden geen duidelijkheid over de vraag of hij eventueel als minister weer beschikbaar zou zijn voor in een volgend kabinet. Hij wil meer tijd besteden aan zijn gezin. [z24.nl]

0 reacties :

Een reactie posten