FOKSUK
WEER
CHESS
PUZZLE
GAMES

dinsdag 11 mei 2010

Na redding euro: inflatie?

De Europese Centrale Bank koopt obligaties op, maar belooft de gecreëerde euro’s weer netjes op te dweilen. De gevolgen voor de reputatie als inflatiebestrijder zijn echter niet zo eenvoudig te neutraliseren.

ING Groep 1.83 % === AEX-index 0.52 %
Veel aandacht ging maandag 10 mei uit naar het noodplan voor de euro van de ministers van Financiën. Op zich terecht, want het 'stabilisatiefonds' voor eurolanden in betalingsproblemen, is revolutionair.

Maar essentieel voor de 'redding van Europa' was niet het noodfonds, maar het tegelijk genomen besluit van de Europese Centrale Bank. De ECB begon maandag met het opkopen van staatsobligaties van zwakke eurolanden. Het is een maatregel die een week eerder nog door dezelfde ECB werd uitgesloten.

Ongelimiteerde koopkracht
Een centrale bank kan in principe tot in de oneindigheid doorgaan met het opkopen van staatsschuld. Wie een geldpers heeft, heeft ongelimiteerde koopkracht. De ECB kan daarom de speculanten op de kapitaalmarkt in principe verslaan. Dat besef zorgde er maandag voor dat de speculatieve aanval op het eurogebied werd opgeschort.

Maar de ECB zelf is bescheiden over de eigen rol. "We zetten de geldpers niet aan", was de mededeling. Het geld dat het eurogebied instroomt als de ECB Griekse, Spaanse en Portugese obligaties van de Europese banken koopt, wordt direct weer opgedweild.

Per saldo neemt de hoeveelheid euro’s in omloop niet toe, en hoeven de Europeanen geen hoge inflatie te vrezen. Het opkopen van obligaties wordt 'gesteriliseerd', heet dat in jargon.

Euro’s opdweilen
Hoe doet de ECB dat? Niet zoals econoom Sweder van Wijnbergen in NRC Handelsblad stelde door "Duitse en Nederlandse schulden in de markt te zetten". Dat zou in potentie de rente op Duitse en Nederlandse obligaties opdrijven, zodat we nog een keer betalen voor de redding van de euro.

Maar gelukkig kan steriliseren ook via andere wegen. ECB-president Jean-Claude Trichet heeft een aantal instrumenten tot zijn beschikking om euro’s op te dweilen. (Hier het officiële overzicht en hier de lange versie.)

Termijndeposito’s
Zo kan de ECB banken termijndeposito’s laten aanhouden bij hun eigen nationale centrale bank (voor Nederland: De Nederlandsche Bank). De banken sparen dan de facto bij de centrale bank. Als de ECB via deze fixed-term deposits euro’s bij de banken weglokt, kunnen zij minder geld uitlenen en neemt de geldhoeveelheid af.

Dit is een snelle manier van geld opdweilen. Binnen een uur kan de dweilploeg van de ECB aan het werk zijn. Waarschijnlijk steriliseert de ECB op dit moment langs deze weg het obligatieprogramma.

Er zijn meer manieren om euro’s bij de banken weg te halen. Zo kan de ECB vreemde valuta (dollars, ponden) verkopen aan de banken, tegen een wisselkoers die aantrekkelijk genoeg is om op dat aanbod in te gaan. Ook dat kan binnen het uur.

ECB schuldpapier
Trager, maar ingrijpender, is de mogelijkheid van de ECB om zelf schuldpapier uit te geven. Trichet zou dergelijke rentegevende 'ECB-schuldcertificaten' via de nationale centrale banken van het eurostelsel kunnen verkopen aan de banken.

Dat is een manier om de geldhoeveelheid structureel te verkleinen. De looptijd van deze certificaten is een jaar of minder en het papier is vrij verhandelbaar.

Ten slotte is het - zoals Van Wijnbergen stelde - ook mogelijk om staatsobligaties te verkopen aan banken om euro’s op te dweilen. Dat gaat door middel van zogenoemde outright transactions. Het kan, maar het is zeker niet de enige mogelijkheid.

Toch inflatie
Dweilen en zwabbers genoeg dus, bij de ECB. Maar dat is nog geen garantie dat het gevaar van hogere inflatie kan worden uitgesloten.

Door het besluit actief slechte obligaties op te gaan kopen, heeft de ECB zichzelf in feite opnieuw gedefinieerd. Het is geen centrale bank meer die als eerste prioriteit lage inflatie heeft, en in volstrekte onafhankelijkheid opereert. De ECB is nu ook de hoeder van de obligatiemarkten en luistert (blijkbaar) naar de noodkreten van de politiek.

Deze breuk met het verleden zal de reputatie van de ECB als kille inflatiebestrijder schaden. Gevolg: hogere inflatieverwachtingen bij burgers en bedrijven, die zich logischerwijs vertalen in echte inflatie.

Zwakke balans
Tel daarbij op dat met iedere Griekse staatsobligatie die de ECB opkoopt, de balans van de centrale bank verslechtert. Mochten de Grieken uiteindelijk toch de schuldsanering ingaan, dan moet de ECB fors afboeken op dat vermogen.

Beleggers zullen redeneren: hoe zwakker de balans van de centrale bank, des te zwakker de munt. Geen wonder dat de reddingsplannen de eurokoers weinig goed hebben gedaan.

Technisch is het steriliseren van de reddingsoperatie misschien prima te doen. Maar het neutraliseren van de gevolgen voor de reputatie van de euro en de ECB zal een stuk moeilijker zijn. [z24.nl]

0 reacties :

Een reactie posten