Herstel heeft nog lange weg te gaan

Het economisch herstel zet door. Er is weer gezonde groei. Maar de Nederlandse economie is nog lang niet terug op het niveau van voor de crisis.

De Nederlandse economie groeide in het vierde kwartaal van 2010 met 0,6 procent. Ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder bedroeg de groei van het bruto binnenlands product (bbp) 2,4 procent.

Het zijn prima percentages, die het Centraal Bureau voor de Statisitiek (CBS) dinsdag bekend maakte. Het economisch herstel zet duidelijk door.

Recessie niet uit de boeken

Maar ondanks deze mooie groeicijfers is de recessie van 2009 is nog lang niet uit de boeken. Het niveau van het bbp ligt nog altijd onder dat van het derde kwartaal 2008, toen de kredietcrisis in alle hevigheid uitbrak. (zie deze grafiek)

In dat kwartaal produceerden alle Nederlanders tezamen voor ruim 122 miljard euro aan goederen en diensten. Daar zaten we eind 2010 nog altijd meer dan twee miljard euro onder. Er is dus geen sprake van een V-vormig herstel. De neergang was veel steiler en dieper dan de opgang.

Achterstand

Als we rekening houden met de misgelopen groei van de afgelopen jaren, is de achterstand nog groter. Bij een trendmatige groei van 2,5 procent per jaar, was het bbp in het vierde kwartaal van 2010 op 128 miljard uitgekomen. Daar zitten we nu dus acht miljard euro onder. Dat is omgerekend per Nederlander zo’n 500 euro.

Het is onwaarschijnlijk dat we die achterstand snel goedmaken. Uit eerdere recessies blijkt dat een economie meestal wel weer op de oude groei terechtkomt, maar dat de verloren groei in de regel niet wordt ingehaald. Die 500 euro zijn we voor altijd kwijt.

Overheidsbestedingen

Zo valt er altijd wat te klagen. Het goede nieuws is natuurlijk dat de economie in 2010 weer zo aardig draaide. Dat kwam vooral door het snelle aantrekken van de export en de aanhoudende groei van de overheidsbestedingen. (Zie deze grafiek)

Als we de bestedingen in het derde kwartaal van 2008 op 100 zetten, dan bedragen de overheidsbestedingen in het vierde kwartaal van 2010 105. Die stijging met 5 procent werd gedurende vrijwel alle kwartalen opgebouwd. Er was in de overheidsuitgaven dus geen dip. Den Haag kende geen recessie.

De export bewoog juist wel wild op en neer. Begin 2009 daalde de Nederlandse uitvoer ruim 10 procent. Maar nu staat de export al weer op een plus van bijna 5 procent.

Bij consumenten en investeerders is er nog nauwelijks sprake van herstel. De consumptie van huishoudens lag eind 2010 ruim een procent onder het niveau van voor de crisis.

Investeerders onderaan

De investeringen bungelen ver onderaan, op een index van 78. Dat is 22 procent onder het niveau van herfst 2008. De laatste cijfers laten iets van herstel zien. De investeringen stegen in het vierde kwartaal van 2010 met een magere 36 miljoen euro.

Het was de eerste stijging sinds het uitbreken van de crisis. Er is nog altijd overcapaciteit in grote delen van het bedrijfsleven. Uitbreidingsinvesteringen vinden daarom maar mondjesmaat plaats. In veel Nederlandse bedrijven is het nog lang geen business as usual. [Z24]