Laat je polis je niet overwoekeren

Als je een zogenoemde woekerpolis hebt, kun je verschillende dingen doen om de financiële ellende die de polis aanricht te beperken. Welke opties heb je? Hoe bepaal je welke voor jou het meest interessant is?

Woekerpolissen heb je in allerlei soorten en maten. Gemeenschappelijke noemer is dat het financiële producten betreft waarbij beleggen voor aanvullend pensioen of aflossing van de hypotheek, wordt gecombineerd met een overlijdensrisicoverzekering, en/of verzekeringen voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid.

Een beleggingsverzekering wordt een woekerpolis genoemd als er naar verhouding erg veel kosten worden ingehouden. Dit bijvoorbeeld het geval bij bepaalde vormen van lijfrentepolissen en bij beleggingshypotheken. Op de website van het Kifid staat een lijst met alle Nederlandse beleggingsverzekeringen.

Maar hoe bepaal je of je überhaupt een woekerpolis hebt. Een eerste stappenplan is te vinden op de site van toezichthouder AFM.

Bepaal je uitgangspositie

Als blijkt dat je een woekerpolis hebt, wat is dan de beste vervolgstap? Hiervoor heb je informatie over je polis nodig die je kunt opvragen bij je verzekeraar of tussenpersoon. Om je uitgangspositie te bepalen moet je het volgende weten.

Ten eerste vraag je wat de verwachte eindwaarde van je polis is bij ongewijzigde voortzetting. Daarbij dient gerekend te worden met het bruto fondsrendement, dus vóór aftrek van kosten. Vervolgens moeten de kosten hiervan afgetrokken worden, zodat ook duidelijk is hoe zwaar de kosten inhakken op het bruto rendement.

Ook is het handig te weten wat de uitkering is als je besluit die per direct af te kopen en wat de polis bij het einde van de looptijd waard is als deze door blijft lopen maar er geen premie meer wordt betaald (premievrij maken).

Met deze gegevens in de hand kun je alternatieven gaan overwegen.

Optie 1. Niets doen en ongewijzigd voortzetten

In sommige gevallen kan het een goed idee zijn om niets te doen met je woekerpolis en ‘m ongewijzigd te laten doorlopen. In deze gevallen zal de verwachte waarde van de woekerpolis aan het einde van de looptijd hoger zijn dan de verwachte waarde bij de andere opties.

Volgens financieel adviseur Evelien Verkamman van Duine adviesbureau geldt vooral wanneer het einde van de looptijd van de polis in zicht is: "Het kan voordeliger zijn om de verzekering te laten doorlopen dan om ‘m te stoppen. De kosten van stoppen wegen dan niet altijd meer op tegen wat je bij een ander product kunt besparen”.

Bovendien kan het voordelig zijn om je polis door te laten lopen wanneer je de overlijdensrisicoverzekering die in het product zit, moeilijk kunt oversluiten. Dit kan lastig zijn als je gezondheid na het afsluiten van de verzekering erg verslechterd is.

Optie 2: Premievrij

Wanneer je een polis premievrij maakt, loopt de verzekering in principe gewoon door. Je betaalt alleen geen premie meer. Het nadeel van deze optie is dat je geen extra geld meer stopt in je woekerpolis, maar je kosten lopen vaak gewoon door!

Ook kan een deel van de dekking van de verzekering komen te vervallen (bijvoorbeeld premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid). Mocht je een woekerpolis hebben als onderdeel van je hypotheek, dan dien je je bank om toestemming te vragen voor het premievrij maken. Bovendien kunnen er fiscale nadelen kleven aan premievrij maken. Of dit het geval is, hangt sterk af van de individuele polis.

Optie 3: Afkopen

Door de verzekering af te kopen, stop je de polis vóór de bij aanvang afgesproken einddatum. Normaliter betaal je een boete bij het vroegtijdig stopzetten van de polis. "Veel verzekeraars die in het verleden woekerpolissen hebben verkocht, rekenen tegenwoordig geen boete meer wanneer je een woekerpolis voortijdig wilt afkopen,” weet Verkamman.

De financieel adviseur wijst echter wel op dat je mogelijk een dikke belastingaanslag kunt verwachten wanneer je de woekerpolis vroegtijdig laat uitkeren. Wanneer de beleggingsverzekering gekoppeld was aan een lijfrente en je de premie eerder van de inkomstenbelasting kon aftrekken, moet je over de uitkering inkomstenbelasting betalen.

In ieder geval ben je vrij om te doen wat je wilt met het geld dat je uiteindelijk overhoud aan het afkopen van de polis en heb je een einde gemaakt aan de woekerende kosten van de verzekering.

Optie 4: Oversluiten

Ook kun je de woekerpolis laten oversluiten naar een ander product. Dit hoeft niet per se bij dezelfde verzekeraar te zijn. Kies je voor deze optie, dan gaat de afkoopwaarde van je woekerpolis direct naar een ander financieel product.

Van de woekerpolis ben je af en kosten van deze verzekering vallen weg. Met name als je woekerpolis nog een aantal jaren heeft te gaan, kan dit interessant zijn. De kosten van allerlei andere producten zoals banksparen zijn veel lager waardoor er aan het einde van de rit meer geld voor jou overblijft.

Om te kijken of deze optie aantrekkelijk is vergelijk je offertes van producten waar je mogelijk naar zou willen oversluiten met de waarde van je woekerpolis aan het einde van de looptijd. De offertes van de alternatieven ga je uit van dezelfde premie als je voor je woekerpolis betaalt en breng je bij aanvang de afkoopwaarde van je oude woekerpolis in.

Wees wel op je hoede wanneer je je laat adviseren over het oversluiten van je woekerpolis en probeer een zo onafhankelijk mogelijk advies te krijgen. “Win bij zo veel mogelijk partijen advies in”, adviseert jurist Pieter Lijesen van Consumentenclaim. Deze organisatie zet zich in voor een betere compensatieregeling dan de regelingen die verzekeraars hebben met de stichtingen Verliespolis en Woekerpolisclaim.

Compensatie

Ongeacht of je je woekerpolis voortzet of niet, kun je aanspraak maken op compensatieregelingen die steeds meer verzekeraars aanbieden aan gedupeerden. Dit doekje voor het bloeden is volgens partijen zoals Consumentenclaim een schijnvertoning.

De voornaamste adder onder het gras bij deze regelingen is dat de klant afziet van het recht op een schadevergoeding. Dit is vooral voordelig voor de verzekeraar omdat deze op basis van diezelfde regeling vaak slechts enkele tientallen of honderden euro’s aan compensatie hoeft uit te keren. Het is niet onwaarschijnlijk dat er veel meer geld in het vat zit.

Een gouden tip die voor iedere (voormalige) bezitter van en woekerpolis op gaat is dat je niet moet afzien van je recht op schadevergoeding. Bij termen als ‘finale kwijting’ moeten alarmbellen gaan rinkelen.

Verder is het helaas moeilijk in algemene termen te zeggen wat je het beste met je woekerpolis kunt doen. Dit komt omdat er erg veel verschillende soorten woekerpolissen zijn.

Om precies uit te zoeken wat het beste is, is het geen overbodige luxe om een financieel adviseur in te schakelen. Tot slot kan bijvoorbeeld het boek Woekerpolis hoe kom ik er vanaf? je met checklists en alternatieven nog op weg helpen uit het woekermoeras. [Z24]