Fiscus en de rijke belastingdruk

Wie bruto zo'n 140 duizend euro per jaar verdient, houdt daar in Nederland ietsje meer dan de helft van over. Alleen in Italië worden grootverdieners nog zwaarder belast.

Nederland kent een van de meest nivellerende stelsels voor de inkomstenbelasting ter wereld. Dat blijkt uit recent onderzoek van UHY, een internationaal netwerk van accountants.

Rijken zijn in Nederland bijna de helft (45,3 procent) van hun inkomen kwijt aan belasting en sociale premies. Jan Modaal komt in er ons land vanwege de belastingvrije voet en de oplopende belastingschalen juist relatief goed vanaf.

Slechts In Italië betaalt de grootverdiener nog meer loonbelasting en premies. Overigens is 'Jan Modaal' in Italië ook een stuk slechter af. Een Italiaan met een brutosalaris van 25 duizend dollar (ruim 17 duizend euro) houdt netto ruim 2.000 dollar (circa 1.500 euro) minder over dan een Nederlander met een vergelijkbaar salaris.

UHY onderzocht de belastingdruk op lonen in 19 landen, waaronder de G8-club van grote industrielanden. Weinig verassend is de conclusie dat vooral de West-Europese landen met hun uitgebreide sociale stelsels een sterk progressief belastingstelsel hebben. Dat wil zeggen: fors hogere tarieven naarmate het loon oploopt.

Vlaktaks

De Verenigde Staten komen uit het onderzoek overigens niet naar boven als een land waar de belasting extreem laag is. Een Amerikaan houdt meer over dan een West-Europeaan, maar in vergelijking met opkomende economieën als Brazilië is het systeem in de VS toch redelijk progressief: wie weinig verdient houdt relatief veel over, wie veel verdient moet meer afdragen.

In opkomende economieën betalen mensen met een hoog inkomen procentueel gezien niet veel meer loonbelasting. Extreem geval is Rusland, waar een vlaktaks van 13 procent wordt gehanteerd. In Dubai is er ook geen verschil tussen het percentage dat arm en rijk moeten afdragen: loonbelasting bestaat er niet.

Koopkracht

Overigens zegt het percentage loonbelasting niet alles over wat je uiteindelijk netto overhoudt in een land. Nederland mag dan zeer progressieve belastingtarieven kennen in box 1, het kent ook veel belastingregels die het leed voor de grootverdiener compenseren.

De hypotheekrenteaftrek bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat huizenbezitters met een hoog inkomen procentueel gezien niet extreem veel meer kwijt zijn dan mensen met een middeninkomen.

Het wetenschappelijk bureau van het CDA kwam ooit met een plan de hypotheekrenteaftrek aan te pakken en vervolgens een vlaktaks van 37 procent in te voeren. De koopkrachteffecten van die maatregel zouden, zo stelde de CDA-denktank drie jaar geleden, zouden heel erg meevallen. Hoewel er daarna weinig meer over de plannen is gehoord, is het een mooie illustratie van hoe aftrekposten de gevolgen van een ogenschijnlijk sterk progressief belastingstelsel voor mensen met een hoog inkomen kunnen verzachten.

Ook in andere landen geeft onderstaand lijstje vaak een enigzins vertekend beeld. Zo houdt een Duitser relatief weinig over van zijn salaris van 25 duizend dollar (ruim 17.000 euro). Maar hij is dan meestal wel al verzekerd tegen ziektekosten. In Rusland draaien niet zozeer de werknemers, maar de werkgevers op voor sociale premies. En dan is het nog de vraag of de officiële tarieven ook echt worden afgedragen. [Z24]