Gooi je vakantiedagen niet te grabbel

Het kabinet wil de stuwmeren aan vakantiedagen komend jaar laten leeglopen. Nu kunnen vakantiedagen nog vijf jaar worden opgespaard, vanaf 1 januari 2012 is dat nog maar zes maanden. Hoe zorg je dat je zoveel mogelijk vrije dagen houdt?

Het goede nieuws eerst: wie langdurig ziek is, gaat er behoorlijk op vooruit met de nieuwe regels voor vakantiedagen. Nu is het nog zo dat een langdurig zieke alleen tijdens de laatste zes maanden van ziekteverlof vakantiedagen opbouwt. Dat wordt straks gedurende de hele ziekteperiode.

Beter nog, wie ziek is, kan niet op vakantie en is dus vrijgesteld van de nieuwe verjaringstermijn van zes maanden. De vakantiedagen blijven staan totdat de zieke weer genoeg hersteld is om met verlof te kunnen. De beste tactiek om maximaal gebruik te maken van de nieuwe wetgeving is dus stipt op 2 januari aankloppen bij de bedrijfsarts.

Schaduwadministratie vakantiedagen

Wie daarvoor een te hoog moreel besef heeft, of niet goed genoeg kan liegen, is vanaf 1 januari gebonden aan een verjaringstermijn voor vakantiedagen. Ze vervallen zes maanden na het jaar waarin de dagen zijn opgebouwd. De dagen die je in 2012 krijgt toegewezen, moet je dus opmaken vóór 1 juli 2013.

Die nieuwe termijn geldt voor de wettelijke dagen, dat wil zeggen, voor de dagen waar je volgens de wet recht op hebt. Dat is vier keer een werkweek; dat betekent dat iemand die veertig uur per week werkt, recht heeft op 160 uur of 20 dagen, terwijl iemand die 25 uur per week werkt altijd minimaal mag rekenen op 100 uur (of 12,5 dag).

De meeste werknemers hebben naast dit wettelijke minimum ook bovenwettelijke dagen; dat zijn vakantiedagen die geregeld zijn in de CAO, in het arbeidscontract of bijvoorbeeld senioren- en compensatiedagen. Deze dagen vallen buiten de nieuwe regeling en blijven nog wel vijf jaar staan. Ook op de opgebouwde vakantiedagen in 2011 en eerder houd je zolang recht; de nieuwe regel gaat per 1 januari 2011 in en geldt vanaf dat moment.

Volgorde van opmaken vakantiedagen

Er is meer goed nieuws. De wet is zo opgesteld dat altijd eerst de dagen worden opgemaakt die het minst lang geldig zijn. Het is zaak om daar als werknemer goed op te letten.

Weliswaar raden arbeidsadvocaten en personeelsadviseurs de baas aan om een goede administratie van die twee verschillende verlofdagen bij te houden, maar het loont de moeite om op de achtergrond zelf ook mee te turven en bij je vakantieverzoek luid en duidelijk te melden welk van de twee soorten vakantiedagen je wenst op te nemen.

Een overzicht van wat je aan vakantiedagen hebt staan bij aanvang van 2012 kun je opvragen bij de afdeling administratie, en in je CAO of arbeidscontract is terug te vinden waar je verder recht op hebt.

Vakantiedagen en CAO

Er is nog een derde pad dat werknemers kunnen bewandelen in de strijd om behoud van hun stuwmeer: lid worden van de vakbond.

De wet staat toe dat een werkgever en werknemer onderling een andere vervaltermijn afspreken. Zo'n afspraak zou bijvoorbeeld prima in een CAO passen. Het is aan de vakbond om dat te onderhandelen, en aan de vakbondsleden om te bepalen wat er in zo'n CAO komt te staan. De FNV-Kiem verwacht dan ook dat het effect van de wetgeving "voor een substantiële groep groep werknemers teniet [zal] worden gedaan". [Z24]