Spek je spaarvarken

Veel mensen sluiten financiële producten af en kijken er vervolgens niet meer naar om. Niet verstandig, want door veranderingen in je privéleven, de marktomstandigheden en wetgeving is tussentijds bijsturen soms noodzakelijk. Hoe voer je zo'n financiële APK uit?

Een echtscheiding, nieuwe wetgeving, dalende rentetarieven, kelderende beurskoersen, een erfenis, dalende huizenprijzen... Er zijn allerlei factoren die ervoor kunnen zorgen dat jouw financiële situatie plotseling ingrijpend verandert. Het is daarom geen overbodige luxe je financiën zo nu en dan tegen het licht te houden. Voldoen de producten die je destijds hebt afgesloten nog wel? Zijn er betere alternatieven voorhanden? Is bijsturen noodzakelijk? Hoe voer je zo'n financiële APK uit? Waarop moet je zoal letten?

1. Hypotheek

Een hypotheek sluit je in principe voor dertig jaar af. Maar niets is zo veranderlijk als de hypotheek- en huizenmarkt. De huizenprijzen dalen momenteel, de rente fluctueert, en er worden allerlei maatregelen genomen om de huizenmarkt uit het slop te krijgen en huizenkopers te behoeden voor overkreditering.

Lagere rente

Is de huidige rentestand lager dan de hypotheekrente die je nu betaalt, dan loont het de moeite uit te rekenen of het aantrekkelijk is je hypotheek over te sluiten. Houd wel rekening met extra kosten: een boete, afsluitprovisie en notariskosten. Welke optie voor jou het voordeligst is, hangt af van je persoonlijke situatie. Doorgaans geldt: hoe langer het huidige rentetarief nog vast staat, hoe meer boete je verschuldigd bent en minder aantrekkelijk het wordt je hypotheek over te sluiten.

Banksparen

Veel mensen hebben een beleggings- of spaarhypotheek afgesloten waaraan een overlijdensrisicoverzekering is gekoppeld. Sinds vier jaar kunnen woningbezitters ook bij banken fiscaal vriendelijk sparen voor de aflossing van hun hypotheek. Soms is het voordelig naar zo'n product over te stappen. Met een bankspaarproduct ben je niet verplicht een verzekering af te sluiten, waardoor je kosten uitspaart.

Als je wel zo'n verzekering wilt afsluiten, kun je zelf op zoek gaan naar een polis met aantrekkelijke tarieven. Volgens Jack van Dongen, onafhankelijk financieel planner en vestigingseigenaar van Your Financials in Raamsdonksveer, is de concurrentie tussen verzekeraars de laatste jaren groter geworden. Daar kun je van profiteren. Daarnaast wijst hij erop dat de levensverwachting de laatste decennia is gestegen, waardoor de premies wat lager zijn. Maar niet in alle gevallen is banksparen een beter alternatief. Kijk dus kritisch wat voor jou de beste optie is.

Onderwaarde en tegenvallende beleggingen

De huizenprijzen zijn de laatste jaren flink gezakt. Heeft jouw woning onderwaarde, dan dreigt bij verkoop een restschuld. Ook als de rendementen van je beleggingshypotheek tegenvallen moet je op je hoede zijn. Onderzoek in dergelijke situaties de mogelijkheden om een extra spaarpotje aan te leggen.

Extra aflossen

Jack van Dongen krijgt veel vragen van huiseigenaren die extra willen aflossen. De economische crisis, dreigende inflatie, discussies over afschaffing van de hypotheekrenteaftrek en de malaise in de pensioenwereld zorgen voor grote onzekerheid. Veel huizenbezitters vinden het in die omstandigheden een veilig gevoel om alvast wat extra af te lossen. Ook mensen die een erfenis hebben gekregen vragen zich af of het verstandig is een deel van de opbrengst in stenen te stoppen.

Door extra af te lossen kun je minder hypotheekrente aftrekken en loop je spaarrente mis. Maar je bespaart er ook 1,2 procent vermogensrendementsheffing mee uit en de maandlasten gaan omlaag. Het omslagpunt verschilt per persoon. Lees hier meer over wanneer het verstandig is om af te lossen.

NHG

Sommige huiseigenaren hadden destijds een woning gekocht met een waarde die boven de NHG-grens uitkwam. Misschien valt de huidige woningwaarde inmiddels onder de sindsdien verhoogde NHG-grens en kun je rentekorting krijgen.

Dekking overlijdensrisicoverzekering

Veel ouders van jonge kinderen hebben bij het afsluiten van hun hypotheek voor een overlijdensrisicodekking op het leven van beide ouders gekozen, om de kosten van extra kinderopvang te kunnen opvangen als bijvoorbeeld de moeder overlijdt. Zijn je kinderen inmiddels wat ouder, dan kun je je afvragen of zo'n dure verzekering nog wel nodig is. Misschien kun je de dekking wat verlagen.

2. Pensioen

ZZP-er

Heb je jarenlang in loondienst gezeten en gebruik gemaakt van een collectieve pensioenregeling en begin je nu voor jezelf? Kijk dan naar mogelijkheden om verder te blijven sparen voor de oude dag. Soms kun je doorsparen bij je oude pensioen. Houd ook de actualiteit in de gaten. Er wordt de laatste jaren geregeld gesproken over mogelijkheden om ook voor zzp-ers collectieve pensioenregelingen te organiseren.

Kijk als kersverse ZZP-er ook naar de risico's van arbeidsongeschiktheid. Heeft het zin om hiervoor een verzekering af te sluiten?

Afstempelen

Door de te lage dekkingsgraden dreigen diverse pensioenfondsen met afstempelen. Nu al aannemen dat je pensioen later een stuk lager uitpakt, is nog wat vroeg vindt financieel planner Jack van Dongen. "De hoogte van je toekomstige pensioen berekenen blijft natte-vingerwerk. De pensioenwereld is flink in beweging en hoe de inflatie zich zal ontwikkelen is niet te voorspellen. Bovendien kunnen de rendementen van beleggingen behoorlijk fluctueren", stelt hij. Voor de zekerheid laat Van Dongen in berekeningen wel sinds enige tijd de indexering voor inflatie achterwege.

Verder adviseert hij nu wel alvast na te denken over mogelijkheden om een eventueel pensioengat op te vullen en 'niet te wachten tot het 1 voor 12 is'. Je kunt zelf extra sparen, een lijfrente afsluiten of wat extra aflossen op de hypotheekschuld, zodat de maandlasten omlaag gaan. Die laatste optie is ook van belang met het oog op het feit dat de hypotheekrenteaftrek na dertig jaar stopt.

Nieuwe werkgever

Wie van baan verandert, heeft het recht zijn oude pensioenrechten over te dragen. "Daar wordt vaak te makkelijk over gedacht. Alles onder één dak brengen pakt niet altijd voordelig uit", waarschuwt Van Dongen. Hij adviseert beide pensioenregelingen naast elkaar te leggen. Als de dekkingsgraad van de nieuwe pensioenregeling lager ligt, kan het onvoordelig zijn om je oude rechten over te hevelen. Dit geldt ook als je overstapt naar een beschikbare premieregeling, waarbij de uitkering vooraf niet vast ligt.

Na wijziging van werkgever begin je vaak ook opnieuw met het verzekeren van een partnerpensioen, stelt Van Dongen. Hij adviseert in dat geval te checken of dit in jouw situatie wel voldoende is.

Beschikbare premieregeling

Ben je aangesloten bij een beschikbare premieregeling, check dan geregeld je pensioenopbouw. Drukken de dalende koersen het verwachte eindrendement?

3. Verzekeringen

Loop geregeld je verzekeringspakket door. Biedt bijvoorbeeld je inboedelverzekering nog wel voldoende dekking? Is voor je auto nog wel een all risk-verzekering nodig, nu hij enkele jaren ouder is geworden? Heeft de komst van een kind gevolgen voor het verzekeringspakket?

Check ook of sprake is van dubbele dekking. Een mooi voorbeeld is een doorlopende reisverzekering die medische kosten en pechhulp in het buitenland dekt, terwijl je daar al via je zorgverzekering en de ANWB voor verzekerd bent. Ook loont het de moeite te kijken of sommige verzekeringen elders goedkoper worden aangeboden.

4. Vermogensopbouw

Bankrekeningen

Loop eens je bankrekeningen door. Misschien heb je teveel geld op een lopende rekening staan. Het is dan verstandig een deel over te hevelen naar een spaarrekening.

Let ook op de rente op je spaarrekening: is deze sluipenderwijs verlaagd? Biedt de concurrent een hogere rente? Wees ook alert op slapende rekeningen, waarop kleine bedragen staan, terwijl je wel bankkosten betaalt.

Beleggingen

Kijk verder naar je beleggingen. Dalende of stijgende beurskoersen kunnen ervoor zorgen dat het percentage aandelen in je beleggingsportefeuille hoger of lager is dan je vooraf had gepland. Hierdoor kan de verdeling over verschillende beleggingscategorieën scheef zijn getrokken.

5. Testament

Een verandering in de gezinssituatie, zoals de geboorte van een kind of de komst van een nieuwe partner, kan reden zijn het testament aan te passen. Zijn zaken als voogdij en nalatenschap goed geregeld?

6. Overigen

Kijk ook eens naar de kosten voor energie, telefoon, internet en tv. Overstappen naar een andere aanbieder kan honderden euro's per jaar schelen. Check tot slot of je geen slapende abonnementen hebt - voor bijvoorbeeld tijdschriften of de sportschool - waar je nauwelijks gebruik van maakt, maar wel voor betaalt.[Z24]