Decennium van extremen

ING Groep 0.91 % === AEX-index 0.11 %
De geknapte internetzeepbel, de aanslagen in de VS, de oorlog in Irak en die in Afghanistan, olie van 150 dollar per vat, twee beurskrachs, de kredietcrisis en de ergste recessie sinds de jaren dertig.

De wereldeconomie kreeg het gedurende het eerste decennium van de eenentwintigste eeuw behoorlijk voor die kiezen.

Het voelt alsof de afgelopen tien jaar heftiger waren dan de voorgaande decennia. En dat blijkt ook uit de harde cijfers. Vergeleken met de vijf voorafgaande decennia hadden de 'jaren nul' de laagste economische groei, de laagste inflatie, de meest stabiele werkloosheid en de op één na grootste stijging van de staatsschuld.

Dat is inderdaad behoorlijk extreem. Maar het is wel een fraaie mengeling van negatieve (groei, staatsschuld) en positieve (inflatie, werkloosheid) uitschieters. Goed beschouwd gingen de slechte economische uitkomsten vergezeld van heel aardige resultaten. (Berekeningen door mij, op basis van cijfers van onder meer CBS en CPB.)

Groei valt terug
De grootste teleurstelling van de jaren nul is de matige economische groei. Vooral door de enorme krimp in 2009, groeide het bruto binnenlands product per saldo met een armetierige 9,7 procent. Dat is nog niet de helft van de groei tijdens de ook niet al te beste jaren tachtig van de vorige eeuw.

Nee, dan deed Nederland het tijdens de wilde jaren zestig een stuk beter. Toen groeide de economie in tien jaar tijd met meer dan 75 procent. Kom daar nog maar eens om.

Lage inflatie
Wie beweerde daar dat de euro zorgt voor hoge prijzen? Helemaal mis. In het eurotijdperk zijn de consumentenprijzen stabieler geweest dan in de vijf voorafgaande guldendecennia. En dat terwijl de grootste olieprijsstijging ooit gemeten juist in de europeriode viel.

Tussen 2000 en 2009 steeg de Nederlandse consumentenprijsindex met 21 procent. Dat was minder dan in de voorafgaande vier decennia (het CBS heeft geen index voor de jaren vijftig). In de jaren zeventig zorgde de dure olie wel voor enorme inflatie. In dat decennium verdubbelden de prijzen bijna.

Werkloosheid stabiel
Door de recessie van 2009 liep de werkloosheid aan het einde van het decennium flink op. Maar toch: de afgelopen tien jaar steeg het aantal werklozen in Nederland met slechts 11 procent. Dat is minder dan in de jaren zestig, zeventig en tachtig. In de jaren vijftig en negentig daalde de werkloosheid.

De laagste groei, maar ook de laagste inflatie. Nauwelijks extra werklozen maar wel een sterk stijgende schuld. Z24’s Mathijs Bouman blikt terug op een onstuimig decennium.

Eén kanttekening bij de cijfers: het gaat hier om de geregistreerde werkloosheid. We gebruiken tegenwoordig betere definities van werkloosheid, met minder meetfouten. Maar daar zijn geen historische cijfers over.

Staatsschuld stijgt snel
Tussen 2000 en 2009 steeg de staatsschuld (in euro’s, maar gecorrigeerd voor inflatie) met 22 procent. Alleen in de jaren tachtig liep de schuld sneller op. Veel sneller; in dat decennium verdubbelde de staatsschuld bijna. In alle andere decennia sinds 1950 was de toename minder dan in de eerste tien jaar van deze eeuw.

In de jaren vijftig nam de schuld zelf af. Dat klinkt prachtig maar na de Tweede Wereldoorlog was er ook alle reden voor sanering van de staatsschuld. In 1950 bedroeg die schuld 141 procent van het bbp. Tien jaar later was dat 81 procent. Een mooie prestatie natuurlijk, maar nog altijd een stuk hoger dan de 60 procent die het CPB voor 2010 verwacht. [z24.nl]