Gaan de belastingen omhoog?

Het mag weer, praten over hogere belastingen. Er lijkt in Nederland zelfs ruimte te zijn voor het optrekken van de tarieven. Maar het kabinet moet de verleiding toch weerstaan.

ING Groep 2.44 % === AEX-index 0.82 %
Verhoging van de belastingen is opeens geen politiek taboe meer. De kredietcrisis en de recessie hebben de overheidsbegrotingen hard getroffen. Overheden wereldwijd bereiden de bevolking voor op een grote bezuinigingsoperatie, die ergens in 2011 zou moeten beginnen.

Maar behalve lagere uitgaven, wordt ook nagedacht over hogere inkomsten. In de Verenigde Staten wil president Obama 1,9 biljoen dollar extra ophalen bij de belastingbetaler. De belastingverlagingen voor de rijken die Bush doorvoerde, worden teruggedraaid en bepaalde industrieën (oliemaatschappijen, verzekeraars) raken hun belastingvoordeeltjes kwijt.

Belastingverhoging in Europa
In Europa waait de wind uit dezelfde hoek. Spanje kondigde in 2009 al belastingverhogingen aan, waaronder een btw-verhoging van twee procentpunt. De Britse regering wil een 50-procent tarief voor inkomens boven 150.000 pond.

Ierland heeft de inkomstenbelasting al verhoogd. Oostenrijk wil de btw en de brandstofaccijns verhogen. Alleen in Duitsland ruziet de coalitie nog over belastingverlaging, in plaats van -verhoging.

En Nederland? Ook hier durft de politiek er weer over te praten. Wouter Bos speelt met het idee van een nieuw toptarief van 60 procent voor de rijkste Nederlanders. Jan Peter Balkenende sluit belastingverhoging 'niet bij voorbaat uit'. De PvdA in Amsterdam wil 'de rijken meer belasten'.

Eigenaren van huizen van meer dan een miljoen voelen de nieuwe wind al waaien. Als het wetsvoorstel dat het kabinet eind januari naar de Kamer stuurde, wordt aangenomen, gaat voor hen het eigenwoningforfait omhoog. Ze zullen dan meer belasting betalen.

Belastingdruk
Maar kan dat eigenlijk wel? Is de belastingdruk de afgelopen veertig jaar dan nog niet genoeg gestegen?

Nou nee, eigenlijk niet. In 1970 bedroegen de belastinginkomsten van de overheid 24 procent van het bbp. In 2010 is dat ook 24 procent. We betalen per verdiende euro niet meer dan veertig jaar geleden! (zie ook IN BEELD: Belastingdruk )

Dat komt vooral door de lastenverlichtingen onder 'Paars'. Het toptarief ging toen omlaag en er kwamen aftrekposten voor werkenden bij. Volgens berekeningen van de Oeso daalde de belastingdruk in Nederland tussen 1995 en 2007 met vier procentpunten.

In geen ander Oeso-land was dat percentage zo hoog. In Duitsland bedroeg de daling nog geen procentpunt. In landen als België, Frankrijk, Engeland, en de VS steeg de belastingdruk in dezelfde periode. Nergens ging de belastingsdruk zo veel omlaag als hier.

Daar kan dus wel weer wat bij, lijkt het. Zeker nu de noodzaak om het begrotingstekort te verlagen zo evident is. In 2010 stijgt het begrotingstekort volgens verwachting naar 5,8 procent van het bbp. Dat is het hoogste percentage sinds 1982 en bijna het dubbele van wat binnen het eurogebied is toegestaan.

Drang weerstaan
Toch moet het kabinet de drang om de belastingen te verhogen weerstaan. Want hogere lasten komen in plaats van lagere uitgaven. Deze crisis biedt de kans om het dode hout uit de begroting te snijden en eindelijk de collectieve uitgaven te verminderen. Belastingverhoging haalt de druk van de bezuinigingsagenda.

Hogere belastingen lossen misschien het begrotingsprobleem snel op, op langere termijn kost het economische groei. In het verleden bleek bezuinigen meestal een veel betere strategie om tekorten weg te werken dan lastenverzwaring.

Ambtenaren van het Britse ministerie van financiën bestudeerden de wijze waarop verschillende landen in het verleden hebben geprobeerd om tekorten weg te werken. Hun conclusie: bezuinigen leidt tot betere economische prestaties dan lastenverzwaring. Het onderzoek was eigenlijk alleen bedoeld voor de ministers, maar werd na druk van journalisten maandagavond 1 februari vrijgegeven.

Vriendelijk verzoek aan de Britten: stuur graag ook een exemplaar van de analyse naar: Mr. W.J. Bos, Korte Voorhout 7, 2511 CW, The Hague, Holland. [z24.nl]