Twee uur vrij om te stemmen

Werkgevers moeten hun mensen maximaal twee uur vrij geven om te gaan stemmen. Dat schrijft artikel J10 van de Kieswet voor, maar niemand die er gebruik van maakt.

ING Groep 2.28 % === AEX-index 1.10 %
Of werknemers vaak een beroep doen op het recht om twee uur vrij te krijgen voor het uitbrengen van hun stem, is onduidelijk.

De vakbond CNV heeft er nooit klachten over gehad. De bond raadt zijn leden aan om over dit recht op twee uur vrij geen conflict aan te gaan met de werkgever.

Voorwaarde
Een werkgever hoeft de vrije stemuren alleen toe te kennen, als stemmen buiten werktijd niet mogelijk is. Het stemmen onder werktijd mag niet meer dan twee uur in beslag nemen, zo is te lezen in artikel J10 van de Kieswet.

'Eis recht niet op'
“De stembureaus zijn buiten kantooruren geopend en er is ook de mogelijkheid om iemand anders te machtigen”, legt de CNV-woordvoerder uit. “Wij raden daarom aan om het recht niet op te eisen. Het is gewoon geen arbeidsconflict waard.”

De woordvoerder van FNV laat weten ‘nog nooit’ een klacht te hebben gekregen over dit recht. “Wij zijn er voorstander van dan werkgevers en werknemers in goed overleg met elkaar omgaan. Dus dan zou het ook geen probleem moeten zijn als iemand een uurtje eerder weg gaat.”

De woordvoerder van de vakbond vermoedt dat het uitblijven van conflicten ronde wet, deels samenhangt met de onbekendheid van de wettelijke regeling. “Wat dat betreft is het heel goed dat er aandacht aan wordt besteed. Want de regel geeft natuurlijk wel aan hoe belangrijk de wetgever het vindt dat mensen hun stem uitbrengen.”

Arbeidsrechter
De Kiesraad laat weten dat een werknemer zijn werkgever zelf op het recht op twee uur vrij moet wijzen, als hij hier gebruik van wil maken. Geeft de werkgever aan dat hij hier niets mee te maken heeft, dan is er sprake van een arbeidsconflict. In zo’n geval zou de rechter uitspraak moeten doen over de kwestie.

“Maar het zal moeilijk worden om de kantonrechter, die over dit soort zaken gaat, tijdig een uitspraak te laten doen”, stelt de woordvoerder van de Kiesraad. “Met de zaak is geen groot financieel of maatschappelijk belang gemoeid. Dus de kans dat deze met urgentie wordt behandeld, is niet zo groot.”

Volhardt de werkgever in zijn weigering om zijn werknemer twee uur vrij te geven, en de werknemer kan daardoor niet stemmen, dan zou dat volgens de woordvoerder van de Kiesraad betekenen dat de werknemer noodgedwongen afstand moet doen van zijn kiesrecht.

Wanneer stemmen
De inwoners van Amsterdam Zuidoost wijken af van de landelijke trend om na het werk, tussen vijf en zeven uur ´s avonds, te stemmen. Daar wordt vooral ’s middags gestemd, zo laat een woordvoerder van het kiesbureau van de gemeente Amsterdam weten.

Wanneer mensen in andere Amsterdamse stadsdelen stemmen, varieert sterk per verkiezing en locatie. “Stembureaus in de buurt van stations zijn natuurlijk rond de spits erg populair.”

In Groningen had vandaag om 11.30 uur 13,3 procent van de kiesgerechtigden zijn stem uitgebracht. Dat is hoger dan in 2006, toen om 11.30 uur 12,7 procent van de Groningers zijn stem had uitgebracht. Groningen publiceert de actuele opkomstpercentages op de eigen website, iets wat andere grote steden als Amsterdam en Utrecht niet doen.

De gemeente Den Haag laat op haar website weten dat om 10 uur 8,9 procent van de stemmen was uitgebracht. In Rotterdam lag het opkomstpercentage rond dezelfde tijd op 5,9 procent.

Veel mensen gaan na hun werk stemmen, zo blijkt uit opkomstpercentages van eerdere verkiezingen. De stempiek is in de meeste plaatsen tussen vijf en zeven uur ´s avonds.

Landelijk had om 10.30 uur 10 procent van de Nederlanders met stemrecht een stem uitgebracht. [z24.nl]