Kunnen we terug naar de gulden?

Griekenland legt de zwaktes van de euro pijnlijk bloot. Moeten Nederland uit de euro stappen? De voors en tegens op een rij.

Geert Wilders had het nog zo voorzichtig geformuleerd. "We kunnen de Grieken niet dwingen uit de eurozone te stappen", zei hij afgelopen weekend. "Maar zelf kunnen we er als Nederland wel uitstappen. Het kabinet moet die optie nu onder de loep nemen en er serieus naar kijken voor het geval het met Griekenland, Spanje en Portugal verder fout gaat."

Ondanks de behoedzame bewoording kreeg Wilders de wind van voren. Rabo-econoom Wim Boonstra, noemde Wilders niet expliciet in zijn column van donderdag 6 mei in het Financieele Dagblad, maar schreef wel over "het leeghoofdige gebabbel dat we weer terug kunnen naar de gulden."

Toch vraagt Wilders feitelijk alleen om onderzoek. Daar kan niets op tegen zijn. Z24 komt hem graag tegemoet. Wat zijn de kosten en baten van een terugkeer naar de gulden? De voors en tegens van een Nederlandse monetaire alleingang.

VOOR DE GULDEN:

1. Contractbreuk

Dit is niet de euro waar we eind vorige eeuw voor tekenden. Dat was een monetaire unie van landen die beloofden hun overheidsfinanciën op orde te hebben en te houden. Een unie waar overtreders gestraft zouden worden met enorme boetes. Waar bail outs en andere reddingsacties waren uitgesloten.

Nu de regels van de euroclub blijkbaar anders zijn en de ballotagecommissie er een zootje van heeft gemaakt, is sprake van contractbreuk. Het is volstrekt legitiem om ons lidmaatschap te heroverwegen.

2. Geen geld naar Grieken

Een groot voordeel van uit de euro stappen, is dat Nederland niet hoeft mee te betalen aan de redding van andere eurolanden. Dat blijkt in elk geval uit de Griekse reddingsoperatie. De Britten betalen geen shilling mee, terwijl hun banken wel profiteren als de Grieken hun schulden kunnen betalen. Bij Britse banken ligt voor een kleine 12 miljard euro aan Grieks schuldpapier. Dank je wel eurolanden! Zo’n cadeautje willen wij ook.

3. Eigen munt, eigen beleid

Met de gulden in onze portemonnee, hebben we de macht over de geldpers terug. De Nederlandsche Bank gaat weer over het monetaire beleid. Rente en geldgroei kunnen worden aangepast als de Nederlandse economische omstandigheden daarom vragen. Het one-size-fits-all beleid van de ECB ruilen we in voor de tailor made maatpak van DNB.

4. Geen euro, geen paniek

Zweden en Denemarken, met allebei hun eigen munt, hebben het tijdens de kredietcrisis zeker niet zwaarder gehad dan Nederland. In Groot-Brittannië verwachten ze in 2011 een groei van 2 procent. Dat is meer dan het Europese gemiddelde.

Niet-EU-landen Zwitserland en Noorwegen zijn ook nog lang niet failliet. Integendeel. Kortom: zonder euro gaat het ook prima.

5. De gulden is betaalbaar

Invoeren van de euro kostte Nederland pakweg zeven miljard gulden. Omgerekend bijna 3,2 miljard euro. Dat is minder dan de 4,8 miljard die we de komende jaren aan Griekenland moeten overmaken. Wie denkt dat we dat geld nooit meer terug zien, is met een invoering van de gulden dus misschien goedkoper uit.

Technisch hoeft het ook geen grote problemen te geven. We hebben biljetten en munten nodig (graag weer van die mooie). Er moet een omwisselwet komen, die iedere Nederlander verplicht over te gaan op de nieuwe gulden. En softwareprogrammeurs bij de banken zullen een paar weekenden moeten overwerken

VOOR DE EURO:

1. Nederland uit de EU

In het Verdrag van de Europese Unie staat dat alle lidstaten verplicht zijn de euro in te voeren – mits ze zich kwalificeren. Alleen het VK en Denemarken hebben op deze regel een uitzondering bedongen. Voor de andere landen geldt: geen EU-lidmaatschap zonder euro.

Wie uit de euro stapt, zal daarom in principe ook de EU moeten verlaten. Dat levert een handelsland als Nederland een enorme schade op.

We kunnen proberen om – net als Zwitserland, Noorwegen en IJsland – via de European Free Trade Association toch toegang tot de Europese markt te houden. Maar in Brussel mogen we niet meer meepraten.

2. Flexibele wisselkoers

Als de gulden weer is ingevoerd moet Nederland een wisselkoersbeleid ten opzichte van de euro bepalen. We kunnen de munt vastklinken aan de euro, zoals Denemarken doet, en zoals wij vroeger aan de DMark vastzaten. Maar dan geven we de facto toch weer ons monetaire beleid uit handen aan Frankfurt, want we moeten de ECB-rente dan precies gaan volgen. Bovendien lijden we mee als de euro verder onderuit gaat.

Maar als de gulden vrij mag zweven, gaat Nederland onzekere tijden tegemoet. Nooit in de recente geschiedenis bewoog de gulden vrij ten opzichte van de Europese munten. Het zal nieuwe onzekerheden geven, voor beleggers, investeerders en het bedrijfsleven.

3. Kapitaalvlucht

"No more funny money", schreef de econoom Rudiger Dornbusch in 2000 in de Financial Times. Kleine landen met kleine munten: dat gaat bijna altijd fout. Goede kans dat als Nederland de euro inruilt voor de gulden, internationale bedrijven ons land gaan mijden. Nog voor de herinvoering hebben zij hun vermogen al in Duitsland gestald. Econoom Barry Eichengreen voorspelt voor eurolanden die de munt verlaten dan ook "de moeder aller kredietcrises".

Dat geldt ook voor Nederlandse banken. Het is onwaarschijnlijk dat bijvoorbeeld ING vrijwillig de balans in guldens om zal zetten. Ook pensioenfondsen zoeken hun heil mogelijk elders.

4. Schuld luidt in euro’s

We kunnen via een wet alle Nederlanders verplichten de gulden te gebruiken. Maar het buitenland heeft daar geen boodschap aan. De Nederlandse staatsschuld luidt nu in euro’s. Die moet daarom ook in die munt worden afgelost.

Dat betekent dat een eventuele koersdaling van de gulden de staat meteen miljarden kost. De houdbaarheid van de overheidsfinanciën wordt een stuk onzekerder.

5. Het helpt niets

Euro of gulden, Nederland ligt nog altijd in Europa. Ook als we de gulden invoeren zitten onze banken en pensioenfondsen tjokvol staatsobligaties van eurolanden. Als Griekenland omvalt en Spanje de schulden niet meer kan afbetalen, lijdt de Nederlandse economie daar nog evenveel onder. Welke munt wij hier gebruiken om de krentenbollen mee te betalen bij de bakker, maakt voor de kwetsbaarheid van de BV Nederland voor Europese malaise niet veel uit. [z24.nl]