Maak van je huishoudpot geen stroppenpot

De huishoudpot levert verhitte discussies op. Wie betaalt wat, hoe wordt het inkomen verdeeld en heeft een zorgende ouder evenveel recht op een zakcentje als de kostwinnaar?

ING Groep 3.47 % === AEX-index 1.84 %

"Je kunt op een hele financiële manier naar het vraagstuk kijken", zegt financieel planner Rik Smit van Smit en Vernooij. "Maar je moet ook de menselijke kant meewegen." Niet elk samenlevend stel heeft behoefte aan een verdeling die tot op de cent nauwkeurig eerlijk is verdeeld. "Soms bestaat er bij een verdeling die beide partijen als eerlijk beschouwen, toch een verschil in de persoonlijke portemonnee."

Toch zijn er een aantal stappen die bijna elk stel zal moeten nemen als ze een gezamenlijk huishoudpot willen opzetten. De eerste: bespreek welke kosten tot de gezamenlijke kosten behoren. Voor het ene stel blijft dat beperkt tot de huur of de hypotheek, de boodschappen, stroom, gas en water. Een ander stel vindt dat ook vakanties, kleding en fietsen tot de gezamenlijke kostenposten horen.

Spelregelboekje

"Als je hebt uitgezocht wat persoonlijke en wat gezamenlijke uitgaven zijn, heb je een spelregelboekje", zegt Rik Smit. "Aan het eind van het jaar kun je dan samen nagaan wie wat heeft betaald en of dat wel of niet bij de gezamenlijke uitgaven hoorde." Dat kan betekenen dat dat de een nog een deel moet terugbetalen aan de huishoudpot, of daar juist nog wat geld van tegoed heeft.

Maar dan volgt de hamvraag: hoe verdeel je de kosten? Vaak begint dat door simpelweg de kosten te delen en elk de helft bij te dragen. Dat werkt zolang beide partners een vergelijkbaar inkomen hebben. Maar wat als dat niet zo is? Wat als de een advocaat is en de ander nog studeert? Of wanneer één van beide besluit voor de kinderen te zorgen? Wat is dan een eerlijke verdeling? Z24 zet een aantal situaties op een rijtje.

Tweeverdieners met gelijke inkomens

Marjan en Henk hebben elkaar leren kennen tijdens hun studie en willen nu gaan samenwonen. Ze zijn allebei starter en verdienen ongeveer evenveel. Ze willen zoveel mogelijk zeggenschap hebben over hun gloednieuwe salarisstrookjes en beperken de gezamenlijke kosten tot de woonlasten en de boodschappen.

Marjan en Henk hebben eerst gewerkt met een bonnetjessysteem, waarbij ze aan het eind van de maand alle kosten optelden het verschil aan elkaar overmaakte. Dat was tijdrovend en onoverzichtelijk, dus besloten ze een gezamenlijke rekening te openen. Ze tellen de kosten op en splitsen die in twee. Beide storten dat bedrag op de gezamenlijke rekening en betalen daar de gezamenlijke kosten uit.

Student en advocaat

Mark is tien jaar ouder dan Elisa. Toen ze elkaar leerde kennen, studeerde zij nog maar werkte hij al een paar jaar als advocaat. Tijdens hun eerste vakantie wilde hij graag in hotelletjes logeren, maar dat kon zij niet betalen. Na een heftige avond besloten ze dat Elisa net zoveel geld aan de vakantie zou bijdragen als ze zou hebben gedaan wanneer ze met een vriendin op stap was geweest. Als Mark dan in een hotel wilde slapen, moest hij de resterende kosten dragen.

Inmiddels wonen Mark en Elisa samen. Elisa werkt op een administratiekantoor. Zij hebben besloten de gezamenlijke kosten, waar naast woonlasten en boodschappen, ook vakanties, de auto en kleding onder valt, naar rato te delen. Dat gaat als volgt: Elisa verdient een kwart van wat Mark verdient en draagt dus een kwart bij aan de gezamenlijke kosten. Wat beide overhouden is voor henzelf. Dat betekent dat Mark af en toe flink los kan gaan met zijn vrienden en dan honderden euro's op een avond uitgeeft. Dat geeft niet, vindt Elisa, Mark werkt er hard genoeg voor.

Zorgouder en broodwinnaar

Daar denken Bas en Loes heel anders over. Loes werkt parttime en zorgt voor de kinderen. Bas heeft een fulltime baan. Bas geniet van het opgeruimde huis waarin hij 's avonds thuis komt en van het eten dat Loes kookt. Hij vindt niet dat hij meer recht op zakgeld dan zij, omdat hij meer verdient. Loes werkt net zo hard in huis als hij buitenshuis. Het is inmiddels ingewikkeld om te scheiden wat persoonlijke en gezamenlijke kosten zijn, ook vanwege de kinderen. Eigenlijk zijn bijna alle kosten gezamenlijk op af en toe een uitje met vrienden na.

Daarom hebben Bas en Loes besloten dat al het inkomen op de gezamenlijke rekening wordt gestort. Daar betalen zij alle kosten van en ook sparen ze voor vakanties en het versneld afbetalen van de hypotheek. Aan het begin van de maand krijgen zowel Bas als Loes hetzelfde bedrag aan "zakgeld" van de gezamenlijke rekening op hun eigen rekening gestort, waarvan ze kleine dingetjes voor zichzelf kunnen kopen.

Geen gouden standaard

Zoveel mensen, zoveel wensen. De bovenstaande varianten zijn het meest voorkomend, maar er is nog veel meer mogelijk. Zo zijn er stellen die na tientallen jaren huwelijk nog steeds een gescheiden financiële huishoudingen voeren. Of stellen die juist geen eigen rekening meer hebben maar alles gezamenlijk doen. Ook kan de ene helft van het stel kostgeld aan de andere helft vragen, als die bijvoorbeeld in komt wonen in een koopwoning, maar niet de helft van het huis wil kopen. Of een kostwinnaar die de thuisblijver een zak met geld overhandigt en dat bedrag telkens aanvult, zodat de thuisblijver nooit om geld hoeft te vragen.

Het belangrijkste is om met elkaar in gesprek te blijven, benadrukt Rik Smit. "Er is geen gouden afspraak die de komende 25 jaar stand zal houden in alle gevallen. Periodiek onderhoud hoort er ook bij." [z24.nl]