Ben ik nou zo slim óf zijn zij dom?

Er is veel moois te vinden in de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Maar ook veel doms. Z24 zet de domste plannen op een rij.

1. Ontslagverbod
Het Democratisch Politiek Keerpunt (DPK) van Hero Brinkman wil een moratorium op ontslag. Twee jaar lang mogen bedrijven en overheden geen werknemers ontslaan tenzij een bedrijf op het randje van faillissement verkeert. Volgens Brinkmans adviseur, oud-LPF-minister Herman Heinsbroek, zorgt dit voor zekerheid, bestedingen en lagere uitgaven aan uitkeringen.

Klinkt goed. Maar zo’n moratorium zou de nekslag zijn voor het bedrijfsleven en de economie. Dynamiek op de arbeidsmarkt is van levensbelang voor een goed werkende economie. Banen verdwijnen bij het ene bedrijf en ontstaan bij het andere. De ene sector groeit, de andere krimpt. Die dynamiek geeft de economie kracht, vaart en aanpassingsvermogen.

Gemiddeld raken ieder jaar pakweg 400 duizend mensen hun baan kwijt. Ongeveer 400 duizend mensen vinden een baan. In recessiejaren verliezen iets meer mens hun baan, en vinden iets minder mensen werk.

Per saldo loopt daarom tijdens een recessie (zoals nu) de werkloosheid op. In 2011, bijvoorbeeld, stroomden er volgens cijfers van het CBS 414 duizend mensen de WW in. Bijna 408 duizend stroomden er dat jaar uit. Het is een absurd idee om die bruto 414 duizend ontslagen te verbieden om zo de netto werkloosheid laag te houden.

2. Ondernemers werken niet
Althans, dat lijkt de PvdA te vinden. Iedereen die werkt en belasting betaalt, heeft in Nederland recht op de arbeidskorting. Dat is een vast bedrag dat van de te betalen inkomstenbelasting mag worden afgetrokken.

Maar de PvdA wil ondernemers uitsluiten van deze belastingkorting. In vier jaar wordt de arbeidskorting voor ondernemers afgebouwd, zo valt te lezen in de CPB-doorrekening van de PvdA-plannen. Dat levert de schatkist 800 miljoen euro op. Daarvan wordt 600 miljoen euro gebruikt om de arbeidskorting voor werknemers te verhogen. Je moet er maar opkomen! En dan durft de PvdA in het verkiezingsprogramma ook nog te beweren: “De PvdA is trots op echte ondernemers die diensten verkopen, producten maken en exporteren.”

Pikant is dat de afbouw van de arbeidskorting voor ondernemers niet in het PvdA-programma staat, maar wel in de doorrekening van dat programma door het Centraal Planbureau is meegenomen.

3. Meten is niet weten
Een beetje belonen van prestaties in het onderwijs kan echt geen kwaad. Maar de VVD voert het principe wel erg ver door. De partij wil de bekostiging van basisscholen laten afhangen van de Cito-scores van de leerlingen. Betere Cito, is meer geld voor de school.

De Onderwijsraad, het adviesorgaan van de overheid, is juist tegen teveel aandacht voor toetsresultaten. De Cito-score is een matige indicator van de prestaties van een school. Bovendien zullen scholen zich te veel gaan richten op het goed afleggen van de toets.

Onderwijs is wel iets meer dan het goed afleggen van de Cito-toets, vindt ook de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling .

4. Beloon roekeloze huizenkopers
Door de dalende huizenprijzen is de restschuld voor veel Nederlanders een probleem. Als het huis bij verkoop minder oplevert dan de hypotheekschuld, is er een financieringsprobleem. GroenLinks ziet dat probleem, maar kiest voor een opmerkelijke oplossing.

GroenLinks wil een tijdelijke maatregel voor huishoudens die na het jaar 2000 een woning kochten en nu zitten met een restschuld. Het bedrag van die restschuld zouden ze moeten kunnen aftrekken van de loon- en inkomstenbelasting. Let wel: niet de rente, maar het geleende bedrag zelf mag worden afgetrokken. De andere belastingbetalers draaien er dus voor op.

Mensen die zo verstandig waren om hun huis niet te duur te kopen, en eerst wat te sparen voordat ze een hypotheek aangingen, gaan dus betalen voor de roekeloze huizenkoper die zichzelf overlaadde met schuld en gokte dat huizenprijzen altijd zouden blijven stijgen. Nee, dat is echt redelijk, GroenLinks.

5. Geef onze ster terug!
Geen economisch plan, maar te dol om in dit lijstje te ontbreken. De PVV wil de Nederlandse ster van de vlag van de Europese Unie. In het programma schrijft Geert Wilders: ”De EU-vlag met twaalf sterren is geïntroduceerd toen de EU twaalf leden had, waaronder Nederland. We verzoeken de EU ‘onze’ ster te verwijderen van haar vlag.”

Er zijn een paar praktische problemen bij de uitvoering van dit voorstel. Ten eerste: welke ster is ‘onze’ ster? Niemand die het weet. We zullen er op goed geluk één af moeten plukken. Ten tweede: wat als de EU onze ster weghaalt, maar er direct een identieke ster voor – bijvoorbeeld – Roemenië voor terug zet? Hoe weten we dan dat dat onze ster niet is? Sterker: misschien heeft de EU stiekem onze ster al omgewisseld voor die van Roemenië!

Ten derde: het is helemaal niet de vlag van de EU, het is de vlag van de Europese Raad. Die Raad bedacht de vlag met 12 sterren in 1955, en in 1985 ging de Europese Unie hem ook gebruiken. De sterren staan dan ook niet voor individuele lidstaten, schrijft de EU op de eigen website: ´ De sterren in een cirkel vormen een teken van eenheid en hebben niets te maken met het aantal EU-landen.”

O, ja. Verder wil de PVV dat Nederland uit de Europese Unie stapt. Economisch gezien toch ook niet zo’n sterk plan.

6. Inkomensafhankelijke AOW
Dat is het mooie van onze volksverzekeringen: iedereen heeft er recht op, iedereen krijgt hetzelfde, ongeacht inkomen of vermogen. Maar aan dat principe maakt de SP een einde.

De maatregel staat niet in het verkiezingsprogramma, maar wel in het programma dat ter doorberekening aan het Centraal Planbureau werd voorgelegd. Daarin staat dat de SP de AOW inkomensafhankelijk wil maken voor 65- en 66-jarigen, vanaf 2015.

Voor een gelijkere inkomensverdeling is deze maatregel niet nodig. Wie dat wil bereiken kan de belastingen voor rijkere Nederlanders gewoon verhogen (iets wat de SP overigens ook enthousiast doet). Nee, de inkomensafhankelijke AOW heeft de partij bedacht, omdat het CPB weigert voorstellen door te rekenen die pas na de volgende kabinetsperiode ingaan. Een logische voorwaarde, want nu stoere maatregelen bedenken die je zelf niet hoeft uit te voeren, is een beetje te gemakkelijk.

De SP heeft schoorvoetend ingestemd met verhoging van de AOW-leeftijd na 2020, maar dat wil het CPB alleen meerekenen als er ook voor 2017 al iets wordt gedaan. Daarom bedacht de SP de inkomensafhankelijke AOW, die al in 2015 kan ingaan. Eigenlijk is dus zelfs de SP niet voor dit plan.

7. Lopende band uit op zondag
Dat voorstel komt uiteraard van de SGP. Die partij vindt dat “uitgangspunt van de Arbeidstijdenwet moet worden dat op zondag alleen ‘werken van noodzakelijkheid en barmhartigheid’ zijn toegestaan.” En daarom moet volgens de SGP “innovatie mede gericht zijn op technologische ontwikkelingen die volcontinuprocessen overbodig maken.”

Kijk aan. Als het aan de SGP ligt gaan we onze innovatiekracht dus verspillen aan het uitvinden van vlug afkoelende- en opwarmende ijzersmelterijen voor Hoogovens. Aan snel aan- en uitzetbare energiecentrales. Aan goedkoop opstartbare chemische installaties en aan efficiënt stilstaande loopbanden. Ik denk dat we onze technologie-euro’s toch beter aan nuttige innovaties kunnen besteden.

8. Minder zittenblijvers voor minder geld
Het CDA wil dat minder leerlingen in het basisonderwijs doubleren, zo staat in het verkiezingsprogramma te lezen. Een nobel streven.

Dankzij de doorrekening van het Centraal Planbureau weten we hoe ze dat gaan bekostigen. Het CDA verlaagt (ja, verlaagt) de leerlingbudgetten voor zittenblijvers met 300 miljoen euro. Bovendien gaat er 100 miljoen euro af voor schakelklassen en zomerscholen. Dat is een bezuiniging van 400 miljoen euro.

Van die 400 miljoen euro wordt vervolgens 200 miljoen euro ingezet om het risico op zittenblijven te bestrijden, meldt het CPB. Per saldo is dat een bezuiniging van 200 miljoen euro. Ja, zo help je de zittenblijvers wel. [Z24]